‘Make Europe Great Again’ is het motto Orbán Hongaarse roulerend voorzitterschap van de Europese Raad. We zijn nu twee weken onderweg en het enige dat Orban groter maakt zijn reputatieschade voor de Europese Unie en risico’s voor onze veiligheid.
Al in de eerste week was het zover: als kersvers EU-voorzitter stapte Orbán op het vliegtuig naar Kiev, Moskou en Peking. Dat hij zo brutaal zou zijn om op eigen houtje en zonder overleg met de andere Europese landen het Europese voorzitterschap zou misbruiken om voor vredesstichter te gaan spelen, hadden zelfs zijn grootste critici niet gedacht.
Hoewel Orban onder het mom van ‘vredesmissie’ en ‘ik ga gewoon praten’ suggereert dat dit normale diplomatie is, wordt Orban in feite misbruikt door de Russische president Poetin en de Chinese leider Xi in een pervers spel om verdeeldheid te zaaien in de Europese landen. Wij moeten dat spel niet meespelen en de verzwakking van EU en NAVO van binnenuit, actief tegengaan. Dat er met Poetin te praten valt over een rechtvaardige vrede is precies wat hij ons wil doen geloven. Maar de waarheid is dat hij direct na Orbans bezoek opzettelijk een bloedige aanval lanceerde op het grootste kinderziekenhuis van Kyiv.
Orban maakt Europa kwetsbaar, omdat hij als premier van Hongarije niet te vertrouwen is. Hij is een autocraat en een Trojaans Paard. Niet voor niets oordeelde het Europees Parlement vorig jaar al in een ongekende uitspraak dat Hongarije geen democratie meer is. Nooit stak Orban zijn bewondering voor de Russische president Poetin onder stoelen of banken. Na Poetins ‘herverkiezing’ in maart was één Europees leider er als de kippen bij om hem te feliciteren. Orbán misbruikte zijn veto in de Europese Raad al talloze keren om cruciale steunpakketten voor Oekraïne te blokkeren of sancties tegen Russische bedrijven en personen af te zwakken. Hij hield zijn bezoek aan Poetin, tegen wie een arrestatiebevel loopt voor oorlogsmisdaden, bewust geheim voor zowel EU- als NAVO-bondgenoten.
De andere lidstaten zijn wel boos geworden, maar doen niks. Dan gaat een autocraat als Orban dus door. Zo is hij inmiddels ook langs geweest bij de Amerikaanse president Trump. De meest effectieve manier Orban weg te houden bij ons buitenland- en veiligheidsbeleid is hem het voorzitterschap te ontnemen. Dat is een bevoegdheid van de Europese Raad en zou nu Orban al van start is neerkomen op het inkorten van het Hongaars voorzitterschap.
Als het de Europese Unie niet lukt om Hongarije vervroegd het voorzitterschap af te pakken, dan is het in het belang van de veiligheid en stabiliteit van Europa noodzakelijk om het losgeslagen Hongaarse voorzitterschap in ieder geval zo ver mogelijk bij het Europees buitenlandbeleid vandaan te houden. Dat kan op verschillende manieren. Ten eerste kunnen de Europese ministers beslissen dat de Raad Buitenlandse Zaken – het reguliere overlegorgaan waarin de lidstaten gezamenlijk buitenlandbeleid vormgeven – een andere voorzitter heeft. Ook is het belangrijk om de voorzitterschappen vóór en na Hongarije (België en Polen) overal bij te betrekken. Dat is in het algemeen gebruikelijk, maar nu cruciaal.
Ten tweede moet gelet op de puinhoop van de eerste week, de Raad per direct besluiten dat de Hongaren geen reizen buiten de EU of ontvangsten van niet EU-leiders mogen organiseren zonder de Belgen en Polen tenminste te raadplegen.
Het feit dat zowel Poetin als Xi via Hongarije ogen en oren hebben in de Europese Raad en de NAVO, is een buitensporig veiligheidsrisico. Lidstaten van de EU en de NAVO moeten hier, met de Nederlandse regering voorop, korte metten mee maken en daarbij alle diplomatieke en verdragsrechtelijke instrumenten inzetten. Doen zij dit niet, dan zal Orbán niet alleen doorgaan, maar ook steeds een stapje verder gaan. Met alle gevolgen van dien. Appeasement of bagatellisering van autocraten heeft nog nooit iets goeds opgeleverd.